Szczepienia przeciwko COVID-19 u pacjentów z autoimmunologicznymi …

Stanowisko Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii dotyczące szczepień przeciwko COVID-19 u pacjentów z autoimmunologicznymi i zapalnymi chorobami reumatycznymi

12 stycznia 2021 r.

 

W związku z rejestracją i warunkowym dopuszczeniem do obrotu w Unii Europejskiej, a tym samym w Polsce, szczepionek przeciwko COVID-19 i rozpoczęciem w Polsce programu szczepień, Polskie Towarzystwo Reumatologiczne i konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii, w oparciu o aktualną dostępną wiedzę medyczną, przedstawiają stanowisko dot. szczepień dla pacjentów z  autoimmunologicznymi i zapalnymi chorobami reumatycznymi, w tym leczonych immunosupresyjnie. Wraz z dostępnością nowych danych stanowisko może być modyfikowane w przyszłości.

Aktualnie w ramach Narodowego Programu Szczepień w Polsce dostępna są szczepionki firm Pfizer/BionTech (BNT162b2) oraz Moderna (mRNA-1273). Obie szczepionki zostały przebadane w randomizowanych badaniach klinicznych i wykazują podobny, wysoki stopień skuteczności przeciwko zachorowaniu na COVID-19 (95% i 94,1%, odpowiednio). Obie szczepionki należą do nowej grupy szczepionek mRNA.Są one szczepionkami syntetycznymi, nieżywymi, które nie mogą wywołać choroby wirusowej oraz nie prowadzą do zmian informacji genetycznej, czyli DNA, osoby zaszczepionej. 

Szczepionki mRNA mogą być bezpiecznie stosowane u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi stawów, a także u pacjentów otrzymujących leki wpływające na układ odpornościowy. Dotychczas nie wykazano niekorzystnego wpływu szczepionek mRNA na przebieg autoimmunologicznych i zapalnych chorób reumatycznych oraz w oparciu o aktualną wiedzę medyczną brak jest teoretycznych podstaw do takich obaw. W przypadku innych martwych szczepionek udowodniono, że są one skuteczne u pacjentów z obniżoną odpornością, w tym stosujących leki biologiczne. Potencjalnie mniejsza skuteczność szczepienia u pacjentów stosujących glikokortykosteroidy lub klasyczne leki modyfikujące przebieg choroby lub leki immunosupresyjne lub leki biologiczne lub inhibitory kinaz janusowych będzie dla pacjenta lepsza niż uniknięcie szczepienia.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne i konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii stoją na stanowisku, że Narodowy Program Szczepień powinien dopuszczać możliwość ustalania terminu szczepienia pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi leczonych immunosupresyjnie nie tylko z uwzględnieniem wieku chorych, ale także ich stanu zdrowia i najoptymalniejszego czasu szczepienia pozwalającego uzyskać najlepszy efekt kliniczny.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne i konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii zwracają także uwagę, że  szczepienie przeciwko COVID-19 personelu medycznego, w tym lekarzy, pielęgniarek i rehabilitantów mających bezpośredni kontakt z pacjentami stanowi istotne działanie ograniczające transmisję infekcji wśród chorych.

W oparciu o aktualną wiedzę medyczną Polskie Towarzystwo Reumatologiczne i konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii przedstawiają wstępne zalecenia dot. szczepień przeciwko COVID-19 u pacjentów z autoimmunologicznymi i zapalnymi chorobami reumatycznymi, w tym stosujących leki wpływające na aktywność układu odpornościowego oraz personelu medycznego opiekującego się ww. chorymi:

  1. pacjenci z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi stawów oraz przedstawiciele personelu medycznego opiekującego się ww. chorymi powinni zostać zaszczepieni przeciwko COVID-19, jeśli nie występują ogólne przeciwwskazania,
  2. szczepieniem powinny być objęte także osoby, które w przeszłości były zakażone SARS-CoV-2/chorowały na COVID-19,
  3. u pacjentów, u których planowane jest szczepienie przeciwko innym chorobom zakaźnym, w tym grypie, zaleca się odstęp pomiędzy szczepieniami wynoszący co najmniej 14 dni,
  4. u pacjentów z nowo rozpoznaną chorobą autoimmunologiczną lub zapalną stawów, jeśli ich stan zdrowia na to pozwala, zaleca się szczepienie przed planowanym rozpoczęciem terapii immunosupresyjnej, która potencjalnie może zmniejszyć skuteczność szczepienia,
  5. u pacjentów stosujących glikokortykosteroidy lub klasyczne leki modyfikujące lub leki immunosupresyjne lub leki biologiczne lub inhibitory kinaz janusowych szczepienia najlepiej wykonywać, gdy choroba jest w fazie remisji lub niskiej aktywności, jeśli jest to możliwe,
  6. szczepienie jest najbardziej skuteczne, gdy stopień immunosupresji jest niski, jednak nie zaleca się zmniejszania dawek stosowanych leków lub wstrzymania terapii, jeśli ryzyko zaostrzenia choroby jest umiarkowane lub wysokie,
  7. u pacjentów będących w trakcie terapii i planowanego szczepienia, w przypadku remisji lub niskiej aktywności choroby, doświadczony reumatolog w porozumieniu z pacjentem może podjąć decyzję o stosowaniu najmniejszych skutecznych dawek leków lub krótkim czasowym wstrzymaniu terapii, jeśli w jego opinii może to poprawić skuteczność szczepienia, a ryzyko zaostrzenia choroby jest niskie,
  8. w związku z mechanizmem działania rytuksymabu i jego potencjalnym większym wpływem na skuteczność szczepienia, w przypadku stosowania tego leku należy skonsultować się z reumatologiem w sprawie optymalnego terminu szczepienia,
  9. każdy pacjent, u którego planowane jest szczepienie lub po zaszczepieniu, w przypadku wątpliwości lub obaw związanych ze swoim stanem zdrowia, powinien się skontaktować z doświadczonym reumatologiem, najlepiej prowadzącym jego leczenie,
  10. ostatecznej kwalifikacji do szczepienia, z uwzględnieniem aktualnego stanu zdrowia pacjenta, dokonuje lekarz.

 

dr Marcin Stajszczyk

Przewodniczący Komisji ds. Polityki
Zdrowotnej i Programów Lekowych
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

 

prof. Marek Brzosko

Prezes
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego
Konsultant Krajowy w dziedzinie reumatologii

 

Członkowie ZG PTR

prof. dr hab. n. med. Marek Brzosko

prof. nadz. dr n. med. Bogdan Batko

prof. dr hab. n. med. Sławomir Jeka

prof. dr hab. n. med. Eugeniusz J. Kucharz

prof. dr hab. n. med. Piotr Leszczyński

dr hab. n. med. Hanna Przepiera-Będzak

prof. nadzw. dr hab. n. med. Marzena Olesińska

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski

dr n. med. Marcin Stajszczyk

prof. dr hab. n. med. Piotr Wiland

prof. nadzw. dr hab. n. med. Zbigniew Żuber

 

Źródło: http://www.reumatologia.ptr.net.pl/?stanowisko-zarzadu-glownego-polskiego-towarzystwa-reumatologicznego-i-konsultanta-krajowego-w-dziedzinie-reumatologii-dotyczace-szczepien-przeciwko-covid-19-u-pacjentow-z-autoimmunologicznymi-i-zapalnymi-chorobami-reumatycznymi,314

Zapraszamy na kolejny film z cyklu: “Łuszczyca, ŁZS i COVID-19. Jak funkcjonować?”

Tym razem Prof. Włodzimierz Samborski oraz Prof. dr hab. Ewa Mojs odpowiedzą na pytania:

  • Jakie objawy wskazują na ŁZS? Jakie są kryteria rozpoznania?
  • Jak, krok po kroku, powinna wyglądać ścieżka pacjenta ze stwierdzonym ŁZS?
  • Jakie kryteria powinien spełniać pacjent, aby zostać zakwalifikowanym do programu lekowego? Jak w sytuacji spowodowanej występowaniem koronawirusa wygląda kwalifikacja pacjenta do programu lekowego? Jak długo trwa leczenie w programie?
  • W jakich przypadkach konieczna jest zmiana leku biologicznego na inny i jak to się odbywa?
  • Jak w obecnej sytuacji funkcjonują poradnie i kliniki reumatologiczne? Jak Pan Profesor ocenia dostęp do reumatologa?
  • Na co powinni zwrócić szczególną uwagę w sytuacji ryzyka COVID-19?
  • Pacjenci często pytają o to, w jaki sposób podnieść odporność przyjmując jednocześnie leki immunosupresyjne. Czy podejmowanie takich prób jest bezpieczne?
  • Osteopenia i osteoporoza – czy każdy pacjent z ŁZS jest na nie narażony? Kiedy leczyć i czy suplementować?
  • Jak radzić sobie z przewlekłym bólem w ŁZS?

Prof. Włodzimierz Samborski, kierownik Kliniki Reumatologii i Rehabilitacji ORSK im. Wiktora Degi Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Prof. dr hab. Ewa Mojs, kierownik Katedry i Zakładu Psychologii Klinicznej Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Gościem pierwszej części cyklu była Prof. Joanna Narbutt, Konsultant krajowa ds. dermatologii i wenerologii.

Obejrzyj odcinek na temat: Rekomendacje dla osób z łuszczycą w związku z sytuacją epidemiologiczną związaną z ryzykiem zakażenia COVID-19.

Wkrótce na kanale YouTube O ZDROWIU pojawią się nowe filmy, w których eksperci wyjaśnią wątpliwości i odpowiedzą na pytania osób z łuszczycowym zapaleniem stawów, ale także z łuszczycą i chorobami towarzyszącymi.

Kliknij SUBSKRYBUJ aby otrzymać najnowsze informacje ⇓

Eksperci z Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego oraz konsultant Krajowy ds. reumatologii prof. Marek Brzosko opublikowali aktualizację stanowiska dotyczącego sytuacji zw. z COVID-19 sprzed kilku dni:

UPDATE/AKTUALIZACJA Komunikat Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii dla pacjentów i lekarzy w związku z szerzącą się infekcją COVID-19

Eksperci przypominają,:

…że pacjenci,  z zapalnymi chorobami stawów i układowymi chorobami tkanki łącznej, będący w trakcie leczenia immunosupresyjnego, w tym w trakcie leczenia biologicznego oraz inhibitorami kinaz janusowych,  mają potencjalnie zwiększone ryzyko zakażeń. Z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne związane z szerzącą się infekcją COVID-19 (koronawirus SARS-Cov-2) pacjenci i personel medyczny powinni zwrócić szczególną uwagę na wystąpienie klinicznych objawów zakażenia, takich jak gorączka, kaszel, duszność lub ogólne osłabienie. W przypadku niepokojących objawów pacjenci powinni zwrócić się do lekarza prowadzącego w sprawie zaleceń dot. dalszego leczenia i postępowania diagnostycznego. Preferowany jest wstępny kontakt telefoniczny.

Podkreślają również:

…u pacjentów będących w trakcie silnego leczenia immunosupresyjnego, ogólnoustrojowe objawy infekcji,  jak gorączka czy podwyższone stężenie CRP mogą nie występować, dlatego pojawienie się takich objawów jak kaszel, duszność i ogólne osłabienie bez gorączki nie może zostać zbagatelizowane. W przypadku wystąpienia klinicznych objawów sugerujących infekcję COVID-19 u pacjentów, u których istniało/istnieje ryzyko epidemiologiczne zakażenia zaleca się postępowanie zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego.

Eksperci przywołują wydany w ostatnim czasie komunikat Ministra Zdrowia, który daje podmiotom m.in. możliwość wydawania do domu leku biologicznego pacjentowi na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Czytaj komunikat…

Zgodnie z wytycznymi Europejskiej Ligi do Walki z Reumatyzmem (EULAR) https://www.eular.org, w oparciu o aktualną wiedzę brak jest podstaw do formułowania oficjalnych wytycznych dot. ew. zwiększonego ryzyka infekcji COVID-19 u pacjentów stosujących leczenie immunosupresyjne, w tym metotreksat, glikokortykosteroidy (GKS), leki biologiczne oraz inhibitory JAK. Nie zaleca się przerywania leczenia lub zmniejszania dawek leków u pacjentów bez potwierdzonej infekcji COVID-19, chyba że lekarz zaleci inaczej z innego konkretnego powodu. Należy pamiętać, że nieuzasadnione odstawienie lub zmniejszenie dawki leku może skutkować zaostrzeniem choroby i wynikającymi z tego powikłaniami. Należy także pamiętać, że aktywna, źle kontrolowana zapalna choroba reumatyczna wiąże się ze zwiększoną podatnością na infekcję per se. Każda ew. zmiana leczenia powinna zostać skonsultowana z lekarzem reumatologiem. U pacjentów z długo utrzymującą się remisją choroby w pierwszej kolejności należy rozważyć zmniejszenie dawki lub możliwość stopniowego odstawienia terapii GKS.

W komunikacie opublikowano również informacje na temat kontrowersji związanych z bezpieczeństwem stosowania ibuprofenu u pacjentów z COVID-19, a także przytoczono informację Europejskiej Agencji Leków – https://www.ema.europa.eu,dot. braku dowodów naukowych potwierdzających związek między ibuprofenem a pogorszeniem COVID‑19.

Dodatkowo, jeśli nie było to zrobione wcześniej, zgodnie z zaleceniami EULAR oraz wytycznymi krajowymi, należy rozważyć wykonanie szczepień ochronnych, obecnie w pierwszej kolejności przeciwko grypie, ale także przeciwko krztuścowi i pneumokokom.

Przytoczyliśmy wybrane informacje. Pełna treść komunikatu została opublikowana przez autorów na stronie http://www.reumatologia.ptr.net.pl/?update-aktualizacja-komunikat-polskiego-towarzystwa-reumatologicznego-i-konsultanta-krajowego-w-dziedzinie-reumatologii-dla-pacjentow-i-lekarzy-w-zwiazku-z-szerzaca-sie-infekcja-covid-19,291

W związku z sytuacją spowodowaną występowaniem wirusa COVID-19 Minister Zdrowia mając na względzie dobro pacjentów objętych leczeniem biologicznym w programach lekowych opublikował w dniu dzisiejszym (13.03.2020) poniższy komunikat:

 

KOMUNIKAT MINISTRA ZDROWIA DLA PODMIOTÓW LECZNICZYCH REALIZUJĄCYCH UMOWY W RODZAJU LECZENIE SZPITALNE PROGRAMY LEKOWE ORAZ LECZENIE SZPITALNE – CHEMIOTERAPIA, A TAKŻE DLA PACJENTÓW OBJĘTYCH TYM LECZENIEM

W związku ze szczególnymi rozwiązaniami związanymi z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Minister Zdrowia rekomenduje:

  1. Przy preskrypcji leków w ramach programów lekowych niewymagających obecności pacjenta – możliwość wydawania takiej ilości produktu leczniczego, który w opinii lekarza prowadzącego zabezpieczy terapię pacjenta na maksymalnie długi okres bez konieczności niezbędnej wizyty, jednak nie dłuższy niż 6 miesięcy;
  2. W przypadku kiedy stan zdrowia pacjenta jest stabilny, a wizyta u świadczeniodawcy odbywa się wyłącznie w celu zabezpieczenia kontynuacji terapii pacjenta na kolejny okres cyklu leczenia – lek powinien być dostarczony przez szpital bezpośrednio do pacjenta w miejscu jego zamieszkania lub do jego przedstawiciela ustawowego, a w przypadkach gdy nie będzie to możliwe lub znacznie utrudnione może być wydany pacjentowi, jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie przez niego upoważnionej z apteki szpitalnej;
  3. W przypadku kiedy placówka udzielająca świadczeń w ramach programu lekowego przekształci się w placówkę chorób zakaźnych – rekomenduje się doraźne przejęcie pacjentów przez inną placówkę realizującą dany program lekowy, w szczególności dotyczy to pacjentów wymagających niezwłocznego podania leku wynikającego z określonego cyklu leczenia;
  4. Z uwagi na możliwość występowania okresowego zaburzenia w planowych harmonogramach przyjęć pacjentów w celu podania/wydania leków wynikających z określonego cyklu leczenia, w tym również konieczności wykonania badań diagnostycznych wskazanych w opisach świadczeń:

a) w przypadkach stabilnych, które nie stwarzają zagrożenia życia i zdrowia pacjenta, konsultacja lekarska może odbyć się za pośrednictwem narzędzi teleinformatycznych,

b) w przypadkach, w których stan pacjenta jest stabilny a odsunięcie wykonania badania kontrolnego pozostaje bez wpływu na stan zdrowia i bezpieczeństwo chorego możliwe jest przesunięcie terminu badania kontrolnego przewidzianego treścią programu lekowego,

c) w przypadku niezbędnej wizyty – jeżeli jest to możliwe pacjenci powinni być przyjmowani w trybie ambulatoryjnym w specjalne wydzielonych do tego pomieszczeniach,

d) w przypadku niezbędnej wizyty – jeżeli jest to możliwe świadczeniodawca powinien wydzielić pomieszczenia tak, aby maksymalnie skrócić „drogę pacjenta” do miejsca udzielenia świadczenia,

e) w przypadku niezbędnej wizyty – organizacja udzielania świadczeń powinna zapewnić bezpieczeństwo dla pacjentów, ustanowionych przez nich przedstawicieli ustawowych oraz personelu medycznego.

Szczegółowe rozwiązania w zakresie wskazanym przez niniejszy komunikat oraz sposób ich realizacji, powinien zostać wypracowany przez poszczególnych świadczeniodawców w oparciu o standardy i zalecenia dotyczące terapii pacjentów w poszczególnych stanach klinicznych biorąc pod uwagę ich bezpieczeństwo oraz skuteczność prowadzonych terapii.

Źródło: https://www.gov.pl/web/zdrowie/komunikat-ministra-zdrowia-dla-podmiotow-leczniczych-realizujacych-umowy

mz2
mz1
Źródło: www.gov.pl/web/koronawirus

Pracownicy Kliniki Reumatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, chcąc zapewnić pacjentom opiekę na jak najwyższym poziomie, w związku z trudną sytuacją spowodowaną występowaniem koronawirusa, przygotowali ankietę.

Szanowni Państwo, Drodzy Pacjenci i Ich Najbliżsi,
w obliczu rozwijającej się sytuacji epidemiologicznej Klinika Reumatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wraz z funkcjonującą przy niej Poradnią oraz Regionalnym Centrum Wczesnej Diagnostyki Reumatologicznej od poniedziałku 16 marca 2020 roku uruchamia system porad z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych. Chcąc możliwie jak najlepiej odpowiedzieć na Państwa potrzeby przygotowaliśmy krótką ankietę. Pacjentów reumatologicznych oraz ich Najbliższych (także spoza naszej Poradni) prosimy o jej wypełnienie. Pozwoli nam to poznać Państwa potrzeby w tym szczególnym okresie oraz pomoże na bieżąco modyfikować sposób działalności, by jak najlepiej Państwu pomagać.

 

Autorzy ankiety pytają między innymi o obawy związane z poradą telemedyczną, ograniczenia występujące w kontakcie z lekarzem za pośrednictwem telefonu czy internetu, a także czy po zakończeniu pandemii wywołanej przez koronawirus SARS-CoV-2 powinna być pozostawiona możliwość porad telemedycznych w ramach poradni reumatologicznej.

Komunikat Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii dot. potencjalnie zwiększonego ryzyka zakażeń, w tym infekcji COVID-19 u pacjentów w trakcie leczenia immunosupresyjnego

 

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne i konsultant krajowy w dziedzinie reumatologii przypominają, że pacjenci,  z zapalnymi chorobami stawów i układowymi chorobami tkanki łącznej, będący w trakcie leczenia immunosupresyjnego, w tym w trakcie leczenia biologicznego oraz inhibitorami kinaz janusowych,  mają potencjalnie zwiększone ryzyko zakażeń. Z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne związane z szerzącą się infekcją koronawirusem COVID-19 pacjenci i personel medyczny powinni zwrócić szczególną uwagę na wystąpienie klinicznych objawów zakażenia, takich jak gorączka, kaszel, duszność lub ogólne osłabienie. W przypadku niepokojących objawów pacjenci powinni zwrócić się do lekarza prowadzącego w sprawie zaleceń dot. dalszego leczenia i postępowania diagnostycznego. Preferowany jest wstępny kontakt telefoniczny.

Należy także pamiętać, że u pacjentów będących w trakcie silnego leczenia immunosupresyjnego, ogólnoustrojowe objawy infekcji,  jak gorączka czy podwyższone stężenie CRP mogą nie występować, dlatego pojawienie się takich objawów jak kaszel, duszność i ogólne osłabienie bez gorączki nie może zostać zbagatelizowane.

W przypadku wystąpienia klinicznych objawów sugerujących infekcję COVID-19 u pacjentów, u których istniało/istnieje ryzyko epidemiologiczne zakażenia zaleca się postępowanie zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Zdrowia i Głównego Inspektora Sanitarnego z uwzględnieniem ostrzeżeń dot. podróży do krajów, w których wykryto przypadki infekcji.

W każdym przypadku podejrzenia infekcji należy poinformować szpital lub poradnię o zaistniałym fakcie telefonicznie i uzyskać od lekarza prowadzącego informację o zasadności zaplanowanej w tym okresie wizyty. Należy pamiętać, że będąc samemu zakażonym można stać się źródłem infekcji dla innych pacjentów.

Aktualnie ze względów bezpieczeństwa nie zaleca się pacjentom z chorobami autoimmunologicznymi będącymi w trakcie leczenia immunosupresyjnego uczestnictwa w imprezach masowych.

dr Marcin Stajszczyk

Przewodniczący Komisji ds. Polityki
Zdrowotnej i Programów Lekowych
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Marek Brzosko

Prezes
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego
Konsultant Krajowy w dziedzinie Reumatologii

Contact Us

We're not around right now. But you can send us an email and we'll get back to you, asap.

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search